Salı, Eylül 19, 2023
Sonuç bulunamadı
Tüm Sonuçlar
  • Alevi Haberleri
    Turgut Öker: Mevcut Cemevleri Aleviliği öğüten merkezlere dönüştü

    Turgut Öker: Mevcut Cemevleri Aleviliği öğüten merkezlere dönüştü

    aabk

    Turgut Öker: Alevi hareketi sokaktan uzaklaştı

    aabk

    AABK 7. Olağan Genel Kurulu Sonuç Bildirgesi açıklandı

    alevi turgut öker

    AABK Kurucu Başkanı Öker: Alevi dünyasına Türkçü-İslamcı anlayışı egemen kılma operasyonu

    Gülsün Karababa’nın ismi Madımak Oteli’ndeki anıttan kaldırıldı

    Gülsün Karababa’nın ismi Madımak Oteli’ndeki anıttan kaldırıldı

    celal fırat

    “Cemevleri Kızılbaş Alevilerin ibadethanesidir”

    alevi paket

    ‘Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı’nın görev ve yetkileri açıklandı

    alevi kurumlar

    Alevi kurumlarından Erdoğan’a: Aleviler vardır, Alevilik haktır

    alevi

    Alevi gazeteci Demir’den İzzettin Doğan’a sert eleştiriler

  • Gündem
    Madımak Müzesi’nin olduğu binada yangın

    Madımak Müzesi’nin olduğu binada yangın

    Mersin’de Aşık Mahzuni Şerif anması

    Mersin’de Aşık Mahzuni Şerif anması

    dersim

    Dersim’de çevre mitingi: Değerlerimizin yok edilmesine izin vermeyeceğiz

    Türkiye Yazarlar Sendikası açıklama

    Türkiye Yazarlar Sendikası’ndan Aksu ve Kabaş için açıklama

    Sezen Aksu’ya Zazaca destek: Seydwan

    Sezen Aksu’ya Zazaca destek: Seydwan

    diyarbakır kasaplar odası

    Diyarbakır Kasaplar Odası Başkanı Hacı Atlı güven tazeledi

    diyarbakır barosu

    Diyarbakır Barosu’ndan Sezen Aksu açıklaması

    diyarbakir-barosu-gulistan-doku-ziyaret-dersim

    Diyarbakır Barosu’ndan Gülistan Doku’nun ailesine destek ziyareti

    askon cevdet nasıranlı

    Cevdet Nasıranlı: ASKON topluma karşı inandırıcılığını yitirdi

  • Ekonomi

    Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi yıllık yüzde 36,20 arttı

    diyarbakır bes

    Diyarbakır’da kamu emekçileri bodro yaktı

    konut tüik

    2021 yılında 1 milyon 491 bin 856 konut satıldı

    gübre ziraat odaları

    “Gübre fiyatlarına dur denilmeli”

    işsizlik tüik

    TÜİK: Kasım ayında işsizlik yüzde 11,2

    2021 yılında yatırımcılara en çok dolar kazandırdı

    memur emekli zam

    Memur ve emekli zammı yüzde 30,95’e çıkarılıyor

    tarım tüik

    Aralık 2021 Tüketici Fiyat Endeksi açıklandı

    Yeni elektrik zamları kapıda

    Elektrik fiyatlarına yeni zam

  • Politika
    diyarbakır deva partisi

    Diyarbakır DEVA Partisi’nden “Devlet Bahçeli Hatıra Ormanı” ismine veto

    tip diyarbakır

    TİP Diyarbakır İl Başkanına saldırı kınandı

    ihracat

    2021 yılında toplam ihracat 225 milyar 368 milyon dolar

    kkp

    Kürdistan Komünist Partisi’nden yeni yıl mesajı

    hdp yeni yıl mesajı

    HDP Eş Genel Başkanlarından yeni yıl mesajı

    hak par

    HAK PAR Genel Başkanı Epözdemir’den yeni yıl mesajı

    türk lirası

    Erdoğan: Türk Lirası ile hareket edeceğiz

    erdoğan

    Erdoğan’dan TÜSİAD’a: Cinsinizi de, cibilliyetinizi de iyi biliyoruz

    roman meclis

    Romanların sorunları meclis gündeminde

  • Dünya
    Azerbaycan’da Asgari Ücret: 441 Dolar

    Azerbaycan’da Asgari Ücret: 441 Dolar

    celal fırat adfe

    Alevi Dernekleri Federasyonu elektrik faturası ödemememe kararı aldı

    Burkina Faso

    Burkina Faso’da darbe

    işsizlik tüik

    TÜİK işsizlik azaldı dedi, inanırsanız

    ali kenanoğlu

    Cemevlerinin ibadethane statüsü tanınsın

    almanya seçimleri

    Almanya seçimlerinde sandıktan koalisyon çıktı

    yumurta zam

    Yumurta yüzde 50 zamlandı

    pencsir

    Taliban Pençşir’de sert kayaya tosladı

    DSÖ, yeni Kovid-19 dalgası uyarısı yaptı

  • Eğitim
    diyarbakır eğitim kar tatili

    Türkiye’de 21 ilde eğitime 1 günlük ara

    kuran kursu diyanet

    Diyanet ‘zorunlu Kur’an kursu’ planına açıklık getirdi

    Ovacık’ta birçok okul tadilata alındı

    Ovacık’ta birçok okul tadilata alındı

    egitim sistemi

    ADFE: Eğitim sisteminde laiklik hakim kılınmalı

    TÜİK: Gazete, dergi sayısında azalma

    TÜİK: Gazete, dergi sayısında azalma

    Milli Eğitim: Yetki ve sorumluluk alanımız dışında

    Milli Eğitim: Yetki ve sorumluluk alanımız dışında

    Diyarbakır’da 200 bin öğrenci EBA ’ya erişemedi

    Diyarbakır’da 200 bin öğrenci EBA ’ya erişemedi

    Covid-19 eğitimi vurdu

    Covid-19 eğitimi vurdu

  • Kültür & Sanat
    Hint Düğün Dekorasyonu, Dünya Kültürüne Damga Vuruyor!

    Hint Düğün Dekorasyonu, Dünya Kültürüne Damga Vuruyor!

    fatma girik vefat

    Fatma Girik yaşamını yitirdi

    hayrullah-acar

    Hayrullah Acar: Fildişi kulelerde oturanlara değil halk için akademi

    göbeklitepe

    Göbeklitepe her mevsim ilgi odağı

    şeyhmus diken

    Şeyhmus Diken: Yazdığınız her kelimede vicdanınız konuşur

    masum süer nemrut

    Fotoğrafçı Masum Süer’in Nemrut fotoğrafı yılın tarih fotoğrafçıları arasında

    tekin çifçi

    Tekin Çifçi: Yazarın kalemindeki mürekkep beyaz kâğıda özgürce akmalı

    kerem serhatlı araştırmacı

    Kerem Serhatlı: Serhildana Şêx Seîd

    demirtaş şener özmen güncel sanat kürtçe

    “Demirtaş Kürt olduğu için yatıyor ama Türkçe yazıyor”

  • Sağlık
    amed sağlık platformu

    Amed Sağlık Platformu: Sağlıkta şiddete hayır!

    kemal bülbül covid-19

    Kemal Bülbül Covid-19’a yakalandı

    hekimler ttb

    Hekimler 8 Şubat’ta greve gidiyor

    ttb şebnem korur fincancı

    TTB: 10 yılda yurt dışına giden hekim sayısı 1405’e çıktı

    Covid-19

    Covid-19 Türkiye: 179 can kaybı

    covid-19

    Covid-19 Türkiye: 192 can kaybı

    sağlık Diyarbakır çocuk semt polikliniği

    Çocuk polikliniğinin kapatılması, corona virüsün etkinliğini azaltır mı?

    covid-19

    Covid-19 Türkiye: 203 can kaybı

    covid-19

    Covid-19 Türkiye: 30 bin 201 yeni vaka 188 can kaybı

  • Kadın
    tip kadınlar açıklama

    TİP’li kadınlar: Susmuyoruz, korkmuyoruz, itaat etmiyoruz!

    gülistan doku nerede

    Gülistan Doku nerede?

    Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Haziran raporu

    Bir günde 2 kadın cinayeti, 2 kadın da ağır yaralı

    diyarbakır şiddetle mücadele ağı raporu

    Diyarbakır’da bir yılda 11 kadın cinayeti

    kadın şiddet mücadele 25 kasım

    “Sadece 25 Kasım’larda değil her gün isyan ediyoruz”

    alevi kadın ana

    Alevi inancında kadın erkek eşittir

    Diyarbakır’ın tek kadın muhtarı: Dilek Demir

    Diyarbakır’ın tek kadın muhtarı: Dilek Demir

    Ayşe Tayurak için Silvan’da yürüyüş

    Ayşe Tayurak için Silvan’da yürüyüş

    Silvan’da kadın cinayeti iddiası

    Silvan’da kadın cinayeti iddiası

  • Alevi Haberleri
    Turgut Öker: Mevcut Cemevleri Aleviliği öğüten merkezlere dönüştü

    Turgut Öker: Mevcut Cemevleri Aleviliği öğüten merkezlere dönüştü

    aabk

    Turgut Öker: Alevi hareketi sokaktan uzaklaştı

    aabk

    AABK 7. Olağan Genel Kurulu Sonuç Bildirgesi açıklandı

    alevi turgut öker

    AABK Kurucu Başkanı Öker: Alevi dünyasına Türkçü-İslamcı anlayışı egemen kılma operasyonu

    Gülsün Karababa’nın ismi Madımak Oteli’ndeki anıttan kaldırıldı

    Gülsün Karababa’nın ismi Madımak Oteli’ndeki anıttan kaldırıldı

    celal fırat

    “Cemevleri Kızılbaş Alevilerin ibadethanesidir”

    alevi paket

    ‘Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı’nın görev ve yetkileri açıklandı

    alevi kurumlar

    Alevi kurumlarından Erdoğan’a: Aleviler vardır, Alevilik haktır

    alevi

    Alevi gazeteci Demir’den İzzettin Doğan’a sert eleştiriler

  • Gündem
    Madımak Müzesi’nin olduğu binada yangın

    Madımak Müzesi’nin olduğu binada yangın

    Mersin’de Aşık Mahzuni Şerif anması

    Mersin’de Aşık Mahzuni Şerif anması

    dersim

    Dersim’de çevre mitingi: Değerlerimizin yok edilmesine izin vermeyeceğiz

    Türkiye Yazarlar Sendikası açıklama

    Türkiye Yazarlar Sendikası’ndan Aksu ve Kabaş için açıklama

    Sezen Aksu’ya Zazaca destek: Seydwan

    Sezen Aksu’ya Zazaca destek: Seydwan

    diyarbakır kasaplar odası

    Diyarbakır Kasaplar Odası Başkanı Hacı Atlı güven tazeledi

    diyarbakır barosu

    Diyarbakır Barosu’ndan Sezen Aksu açıklaması

    diyarbakir-barosu-gulistan-doku-ziyaret-dersim

    Diyarbakır Barosu’ndan Gülistan Doku’nun ailesine destek ziyareti

    askon cevdet nasıranlı

    Cevdet Nasıranlı: ASKON topluma karşı inandırıcılığını yitirdi

  • Ekonomi

    Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi yıllık yüzde 36,20 arttı

    diyarbakır bes

    Diyarbakır’da kamu emekçileri bodro yaktı

    konut tüik

    2021 yılında 1 milyon 491 bin 856 konut satıldı

    gübre ziraat odaları

    “Gübre fiyatlarına dur denilmeli”

    işsizlik tüik

    TÜİK: Kasım ayında işsizlik yüzde 11,2

    2021 yılında yatırımcılara en çok dolar kazandırdı

    memur emekli zam

    Memur ve emekli zammı yüzde 30,95’e çıkarılıyor

    tarım tüik

    Aralık 2021 Tüketici Fiyat Endeksi açıklandı

    Yeni elektrik zamları kapıda

    Elektrik fiyatlarına yeni zam

  • Politika
    diyarbakır deva partisi

    Diyarbakır DEVA Partisi’nden “Devlet Bahçeli Hatıra Ormanı” ismine veto

    tip diyarbakır

    TİP Diyarbakır İl Başkanına saldırı kınandı

    ihracat

    2021 yılında toplam ihracat 225 milyar 368 milyon dolar

    kkp

    Kürdistan Komünist Partisi’nden yeni yıl mesajı

    hdp yeni yıl mesajı

    HDP Eş Genel Başkanlarından yeni yıl mesajı

    hak par

    HAK PAR Genel Başkanı Epözdemir’den yeni yıl mesajı

    türk lirası

    Erdoğan: Türk Lirası ile hareket edeceğiz

    erdoğan

    Erdoğan’dan TÜSİAD’a: Cinsinizi de, cibilliyetinizi de iyi biliyoruz

    roman meclis

    Romanların sorunları meclis gündeminde

  • Dünya
    Azerbaycan’da Asgari Ücret: 441 Dolar

    Azerbaycan’da Asgari Ücret: 441 Dolar

    celal fırat adfe

    Alevi Dernekleri Federasyonu elektrik faturası ödemememe kararı aldı

    Burkina Faso

    Burkina Faso’da darbe

    işsizlik tüik

    TÜİK işsizlik azaldı dedi, inanırsanız

    ali kenanoğlu

    Cemevlerinin ibadethane statüsü tanınsın

    almanya seçimleri

    Almanya seçimlerinde sandıktan koalisyon çıktı

    yumurta zam

    Yumurta yüzde 50 zamlandı

    pencsir

    Taliban Pençşir’de sert kayaya tosladı

    DSÖ, yeni Kovid-19 dalgası uyarısı yaptı

  • Eğitim
    diyarbakır eğitim kar tatili

    Türkiye’de 21 ilde eğitime 1 günlük ara

    kuran kursu diyanet

    Diyanet ‘zorunlu Kur’an kursu’ planına açıklık getirdi

    Ovacık’ta birçok okul tadilata alındı

    Ovacık’ta birçok okul tadilata alındı

    egitim sistemi

    ADFE: Eğitim sisteminde laiklik hakim kılınmalı

    TÜİK: Gazete, dergi sayısında azalma

    TÜİK: Gazete, dergi sayısında azalma

    Milli Eğitim: Yetki ve sorumluluk alanımız dışında

    Milli Eğitim: Yetki ve sorumluluk alanımız dışında

    Diyarbakır’da 200 bin öğrenci EBA ’ya erişemedi

    Diyarbakır’da 200 bin öğrenci EBA ’ya erişemedi

    Covid-19 eğitimi vurdu

    Covid-19 eğitimi vurdu

  • Kültür & Sanat
    Hint Düğün Dekorasyonu, Dünya Kültürüne Damga Vuruyor!

    Hint Düğün Dekorasyonu, Dünya Kültürüne Damga Vuruyor!

    fatma girik vefat

    Fatma Girik yaşamını yitirdi

    hayrullah-acar

    Hayrullah Acar: Fildişi kulelerde oturanlara değil halk için akademi

    göbeklitepe

    Göbeklitepe her mevsim ilgi odağı

    şeyhmus diken

    Şeyhmus Diken: Yazdığınız her kelimede vicdanınız konuşur

    masum süer nemrut

    Fotoğrafçı Masum Süer’in Nemrut fotoğrafı yılın tarih fotoğrafçıları arasında

    tekin çifçi

    Tekin Çifçi: Yazarın kalemindeki mürekkep beyaz kâğıda özgürce akmalı

    kerem serhatlı araştırmacı

    Kerem Serhatlı: Serhildana Şêx Seîd

    demirtaş şener özmen güncel sanat kürtçe

    “Demirtaş Kürt olduğu için yatıyor ama Türkçe yazıyor”

  • Sağlık
    amed sağlık platformu

    Amed Sağlık Platformu: Sağlıkta şiddete hayır!

    kemal bülbül covid-19

    Kemal Bülbül Covid-19’a yakalandı

    hekimler ttb

    Hekimler 8 Şubat’ta greve gidiyor

    ttb şebnem korur fincancı

    TTB: 10 yılda yurt dışına giden hekim sayısı 1405’e çıktı

    Covid-19

    Covid-19 Türkiye: 179 can kaybı

    covid-19

    Covid-19 Türkiye: 192 can kaybı

    sağlık Diyarbakır çocuk semt polikliniği

    Çocuk polikliniğinin kapatılması, corona virüsün etkinliğini azaltır mı?

    covid-19

    Covid-19 Türkiye: 203 can kaybı

    covid-19

    Covid-19 Türkiye: 30 bin 201 yeni vaka 188 can kaybı

  • Kadın
    tip kadınlar açıklama

    TİP’li kadınlar: Susmuyoruz, korkmuyoruz, itaat etmiyoruz!

    gülistan doku nerede

    Gülistan Doku nerede?

    Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Haziran raporu

    Bir günde 2 kadın cinayeti, 2 kadın da ağır yaralı

    diyarbakır şiddetle mücadele ağı raporu

    Diyarbakır’da bir yılda 11 kadın cinayeti

    kadın şiddet mücadele 25 kasım

    “Sadece 25 Kasım’larda değil her gün isyan ediyoruz”

    alevi kadın ana

    Alevi inancında kadın erkek eşittir

    Diyarbakır’ın tek kadın muhtarı: Dilek Demir

    Diyarbakır’ın tek kadın muhtarı: Dilek Demir

    Ayşe Tayurak için Silvan’da yürüyüş

    Ayşe Tayurak için Silvan’da yürüyüş

    Silvan’da kadın cinayeti iddiası

    Silvan’da kadın cinayeti iddiası

Sonuç bulunamadı
Tüm Sonuçlar
Piryol.com
Sonuç bulunamadı
Tüm Sonuçlar

Karacadağ’dan Koçgiri’ye Hizoli aşireti

4 sene önce
Özel Haber
1
Karacadağ’dan Koçgiri’ye Hizoli aşireti
Facebook'ta paylaşTwitter'da paylaş

Diyarbakır bölgesi aşiretleri üzerine tarihi bir araştırma yapan ve bu araştırmalarını Hizoli aşireti üzerinde yoğunlaştırarak kitaplaştırma aşamasına gelen araştırmacı Suphi İzol, aşiretler tarihi açısından önemli bir çalışmaya imza attı.

“Ben kimim”  sorusuyla tarihe merak salan Suphi İzol, aşiret tarihi araştırmasında ilk olarak kendi aşireti olan Hizoli aşiretini kitaplaştırıyor.

İzol’un araştırmalarda elde ettiği sonuçlara göre, Kürtçenin Kurmançi lehçesi ile konuşan Hizoli aşiretinde hem Alevilik hem de Sünnilik var ama Alevilikten Sünniliğe 1800’lü yılların başında geçildiği tahmin ediliyor. 

Diyarbakır bölgesindeki aşiretler üzerine tarihi araştırma yapan ve Hizoli aşireti üzerine olan çalışmalarını ise yakın bir zaman içinde kitaplaştıracak olan araştırmacı Suphi İzol, çalışmalarını değerlendirdi.

Hizoli Aşireti suphi izol
Suphi İzol

Hizoli Aşireti çalışması

Karacadağ’ın Diyarbakır merkeze bağlı Tahli köyünde doğan Suphi İzol,  Kürt edebiyatı üzerine Artuklu Üniversitesinde tezsiz yüksek lisans yaptı. Kürt dili edebiyatı üzerinde çeşitli dergilerde makaleler yazan İzol,  matematik mezunu. İlkokul çağından beri tarihe büyük merak salan izol, “ben kimim” sorusuna aradığı yanıtla kendini tarihi bir araştırmanın içinde buldu.

DİYARBAKIR AŞİRETLERİ

Diyarbakır aşiretlerini araştırmaya başlamanızda esas motivasyonunuz neydi?

‘2010 yılından bu yana araştırmaya, incelemeye dönük okumalarımı yoğunlaştırdım ‘

Diyarbakır’ın batı bölgeleri olan, Karacadağ, Deşta Gewran, Ergani ve Çermik bölgeleri göçebe Kürt aşiretlerin olduğu bir bölgedir. Bunlarda Klam, Çirok, Ağıt gibi sözlü gelenek gelişkindir. Genelde her kişi 7 dedesini sözlü olarak öğretir. Bazıları daha fazlasını öğretirler. Kürt aşiretlerinde böyle bir gelenek vardır. Böyle bir ortamda büyüdüm. Bu kültür’ün kaybolmaya başlaması yazmaya ve kaydetme ihtiyacı hissettim. İyi bir okuyucuyumdur ve liseden beridir de okurum. Son dönemde belgeler üzerinden, arşiv çalışması yapmaya başladım. 2010 yılından bu yana araştırmaya, incelemeye dönük okumalarımı yoğunlaştırdım. Kürt Edebiyatı üzerine Yüksek Lisans yaptığımda, okumaların yetmediğini fark ettim. Bunları artık bir araya getirmeye ve yazmam gerektiğini düşündüm.

Araştırmaya nereden başladınız?

‘Biz kimiz sorusunun yanıtını aramaya başlamamın bir nedeni de budur’

Aslinda araştırmaya içinde yaşadığım toplumdan başladığım söylesem yanlış olmaz. Çünkü birçok şeyi çevremdeki insanlara sormaya başladım. Sözlü geleneğimizi dikkatlice dinleyen birisiydim. Birde okuyunca bunların karşılaştırılması gerekir. Daha sonra Elbette bugüne kadar birçok yazılı eser de okudum ama açıkçası çok tatmin olmadım. Sanki yazılanlar bize ait gelmiyordu. Çünkü okuduklarımda karışıklık ve bilgi kirliliği vardı. Hâlihazırda yazılanların birçoğunun ideolojik kaygılarla çarpıtmalarla dolu olduğunu gördüğümde daha objektif kaynaklara yönelmek istedim. Birçok çalışmada Hizoli aşireti Horasan gelmedir hikâyelerini okuyordum.

HİZOLİ’DE MEZHEPLER

‘Alevi – Sünni Hizollar var’

Hizol aşireti çok büyük bir aşirettir ve çok özel bir durumu da var. Alevi – Sünni Hizollar var ve Türkiye dışında da birçok ülkede yaşıyorlar. Aslında ilk başladığımda sadece Karacadağ bölgesindeki aşiretlerin göçebe yaşam şekillerini incelemek istedim. Yani, Koçerlerin o kaybolan kültürleriyle ilgili bir çalışma planlamıştım. Sonra baktım kültürü aşan bir tarihçeyle karşılaştım. Bu tarihi birilerinin yazması gerekiyordu. Çünkü bundan 40 – 50 sene önce Dersim’deki akrabalarımız bizi ziyarete gelirlerdi ama kuşak değişince iletişim de kopuyordu. Koçgiri bölgesinde bulunan Hizoli’lerle bağlantılarımız ve akrabalık ilişkilerimiz devam etmekte idi. Bunun kayıt altına alınması gerekiyordu. Şimdi buradan metropollere giden kuşak kendi görüştüğü akrabalarıyla dahi bağları zayıflıyor, kopuyor. Kaldı ki, yüzünü hiç görmediği akrabalarını nasıl bilecek. Bugün artık akrabamız olan ama başka memleketlere gidenlerle artık tanışmıyoruz bile.

‘Hizoli Kızılbaş’tır’

Biz kimiz sorusunun yanıtını aramaya başlamamın bir nedeni de budur. Kuşaklar arasında bağ kalmıyor. Hele ki, günümüz toplumunda ve insanların komşusuna bile selam vermekten kaçındığı bir ortamda uzak akrabaları bilmek, tanımak, iletişim kurmak vs. hepten zorlaşmış. İlkokulda yaşadığım ve unutamadığım bir olay var; Şadi diye bir köy vardı. Yaşlılar aralarında konuşuyorlardı; Hizoli Kızılbaş’tır diye. Kulak misafiri olduğum bu konuşmadaki Kızılbaş kelimesini merak ettim. Yıl 1989 ve kendi kendime sordum; Kızılbaş nedir, bize niye Kızılbaş diyorlar? Anneme sordum o da bana Hz. Ali ve Hz. Hüseyin’in uğradığı haksızlıkları anlattı ve gerçek Müslümanların bizler olduğunu söylemişti.

Bunu biraz açar mısınız?

Bunun bir Alevi Ocağı olan Seyyid Batalgazi Ocağı olduğunu gördüm

Özellikle Diyarbakır Hizoli’leri aslında Kizilbaş dır deniliyordu. Bizde Kizilbaşız kökenimiz diyorduk. Eğer Kizilbaş isek, o zaman Dersim de akrabalarımız var. o zaman bir Dersimliyiz diyorduk. Oysa araştırma yapınca Aslında Aleviliğin Karacadağ bölgesinden olduğunu ve Dersimdekilerin Karacadağ bölgesinden gittiğini öğrendik. Birde Diyarbakır Hizoli’leri arasında şöyle bir sözlü gelenek vardır. Biz Seyyid Battalgazi’ye tabiyiz ondan gelmişiz. Biz seyidiz diyenler de vardı. Bu Seyid Batalgazi sürekli merak ediyordum. Kimdir bu Seyid Batalgazi diye? Sonra yaptığım araştırmada filmlerde gördüğümüz Cüneyd Arkın’nın filmlerdeki Batalgazi değil. Bunun bir Alevi Ocağı olan Seyyid Batalgazi Ocağı olduğunu gördüm. Hem Seyyid Batalgazi ve Hemde Babası Hüseyin Gazi adına iki Alevi ocağının olduğunu gördüm. Hizoli hakkında Hizolilerin Seyyid Battalgazi Ocağına tabi olduğuna dair sözel bir aktarım vardı. Yani, Seyyid Battalgazi Hizolileri’nin sözlü geleneğinde böyle bir durum bulunmakta idi.

‘Osmanlı belgelerinde de buna ilişkin kayıtlar var‘

Yine, yapmış olduğum araştırmada da Bismil Seyithasan köyü Seyyid Battalgazi Ocağı adlı bir Alevi ocağına tabi olduklarına ilişkin veriler de topladım. Osmanlı belgeleri de , bu sözlü geleneği doğrulamaktadır. Ocağın kurucusu Şeyh Selahaddin’dir. Diyarbakır Ergani, Çermik ve Siverek bölgelerindeki Hizoli, Şeyhbizini ve Şeyh Selahadin Cemaati (Seyyid BattalgaziOcağı) ile birlikte 1800’lerin başında Konya ve Haymana taraflarına sürgün edilmişlerdir. Osmanlı belgelerinde de buna ilişkin kayıtlar var. Ancak araştırmalarım neticesinde vardığım sonuç: 1840’lardan sonra Diyarbakır ve Siverek bölgesindeki Hizolillerin Alevi ocağı olan Seyyid Battalgazi Ocağı ile bağlantısı kopmuştur. Bugünkü Diyarbakır Merkez köylerinde bulunan ve Karacadağ eteklerindeki Hizoli aşiretinin Sersug/Hesiki kolunun bağlı olduğu ocaktır. Bu ocağın sürgün edildiği yer Karacadağ, Çermik ve Ergani üçgenine düşen Çemê Hizolan bölgesidir. Hizoli aşiretinin Sersug/Hesiki kabilesinin Çemê Hizolan’dan göç ederek Diyarbakır’ın Çınar, Merkeze bağlı köyler ve Karacadağ eteklerindeki köylere yerleşmişlerdir. 

HİZOLİ AŞİRETİNİN YERLEŞTİĞİ ALANLAR

Diyarbakır aşiretleri diye başladınız ama çalışmalarınız daha çok Hizoli aşireti üzerinde yoğunlaştı…

‘Fermana Hizolan bizim sözlü geleneğimizde var ‘

Aslında benim asıl projem Diyarbakır bölgesi aşiretleriydi. Yazmaya ilk başladığımda hedefim buydu ama Hİzol çok geniş ve bölgeye yayılmış bir aşiretti. Onun için Hizoli aşiretini ayrıca bir şekilde çalışma gerekirdi. Diyarbakır bölgesi aşiretleri yazarken şunu da farkettim. Aslında kendimi Karacadağ ile sınırlandıramazdım. Ayrıca farklı tarihleri de vardı hepsinin ve şuana kadar yazılmayan bölümleri vardı. Şeyh Said isyanının Lice, Piran yazılmıştı. Ama 1925 Hareketi(Şeyh Said) isyanın Diyarbakır Batı Cephesi olan, Karacadağ, Deşta Gewran, Çermik, Siverek ve Ergani kısmı yazılmamıştı. Hizoli’li Temır Ağayê Hizoli’nin asılması meselesi var. Bu bölgede Hizoli aşireti isyana katılıyor. Siverek’e kadar ki birliklerin yazışmaları, İstiklal Mahkemesi belgeleri üzerinden açığa çıktı. Belgelerin önemli bir kısmını topladım.

‘Okumalar tarih merakımı daha da arttırdı’

Fermana Hizolan bizim sözlü geleneğimizde vardır ve bu küçüklüğümüzden beri bize anlatılır. Amcam Ape Îdan benim tarih merakımın başında o vardır. Mesela o hikâyeyi yaşamış biriydi. Amcamın hiç okuma yazması yoktu ve Türkçe de bilmiyordu. Çiyaye reş çatışmasını amcam sözlü olarak anlatırdı. Bir gün okumalarımda, sanırsam Naci Kutlay’ın eseriydi ve amcamın anlattıklarının aynısını orada görmüştüm. Çok şaşırmıştım. Önceleri bana hikâye anlatıyor gibi gelmişti. Tabi bu okumalar tarih merakımı daha da arttırdı. Bunun üzerine aşiretlerin yerel tarihini yazma konusunda motivasyonum daha da arttı. Yaklaşık iki buçuk senedir de Hizol aşiretini özel olarak çalışıyorum.

KÜRT TARİHİNDE AŞİRETLER

Neden?

‘Kürt tarihi denilince karşınıza Kürt aşiretleri çıkıyor ‘

Tabii Hizol adı ben kimim sorusuna bir cevaptır da aslında ama yine de o tarihi yazılı belgelerde görmek istiyorum. Nüfus kayıtlarını araştırdığınızda en fazla 1800’lü yılların ortalarına kadar gidebiliyorsunuz. Ama biliyorum ki, Hizol dediğimde en az bin yıl geriye gitmek gerekiyor. Aslında Kürt tarihi denilince karşınıza Kürt aşiretleri çıkıyor. Yani, ortada karanlıkta kalan büyük bir kesit var ve bu merakımı daha da körüklüyordu. Ayrıca yerel tarih çalışmaları bana büyük bir keyif de veriyordu ve her çalışma daha da derinlere inmeme neden oluyordu. Çünkü her yeni bilgi benim daha da eskilere gitme şansımı büyütüyordu.

‘Bunların tarihini merak etmiştim’

Kamu görevlisi iken Yozgat’a sürgüne gittim ve İç Anadolu’yu gezme fırsatım oldu. Bir gün Konya’dan Cihanbeyli taraflarına geçiyordum ve yolun kenarında bir çoban gördüm. Arkadaşımla arabayı durdurup çobanın yanına gittik. Çobanla sohbet sırasında Hizol aşiretinden olduğunu söyledi. Tabii ben çok şaşırdım, Cihanbeyli’de ne işi var Hizol’un dedim. Reşi’ler , Canbegler filan vardı. Bunların tarihini merak etmiştim. Bazıları Diyarbakır, Urfa ve Adıyaman dan gelmişiz diyorlardı.

Hizol aşireti üzerine çalışmanız ne aşamadadır?

HİZOLİ AŞİRETİNDE İLETİŞİM KANALLARI

İletişim sosyla medya üzerinden

Hizol aşiretinin tarihine ilişkin çalışmam kitap aşamasındadır. Hizolların Türkiye sahasında yaşadığı, Van Erciş hariç tüm bölgelere gittim. Diyarbakır Karacadağ, Çermik, Ergani. Karacadağ’ın Mardin Derik, Kızıltepe, Mazıdağ. Urfa tarafı Siverek, Hilvan. Adıyaman, Kâhta. Malatya, Kale. Elazığ, Baskil, Karakoçan. Dersim, Mazgirt, Bingöl’ün kuzeyinde, Kığı, Karlıova, Sancak, Muş Varto, Antep, Kilis,  Batman, Sivas, Koçgiri ve Konya’daki İzollularla görüştüm.  Bugüne kadar görüştüğüm Hizollularla sosyal medya üzerinden iletişimimi sürdürüyorum.

‘Sosyal medya üzerinden İran, Suriye ve Ürdün Hizollarıyla görüşüyorum’

Yine sosyal medya üzerinden İran, Suriye ve Ürdün Hizollarıyla görüşüyorum. Ayrıca 100-200 göç eden başka yerlere giden birçok Hizolili aile ile iletişim sağladım. Bursa Gemlik ve Tokat Turhal’da Sosyal medyada oluşturduğum Hizol grubu ile yurt dışındaki tüm Hizollar arasında iletişime öncülük ettim. Hizoli aşiretiyle ilgili daha önce Adıyaman Hizol Derneği öncülüğünde birçok bölgedeki Hizoli’ler arasında iletişim olmuştu. Burada o dönem Adıyaman Hizol Dernek başkanı olan Ramazan IŞIK’ın birçok katkıları olmuştu.  Özellikle, Adıyaman, Malatya, Urfa ve Diyarbakır bağlantılar yeniden kurulmuştu. Bende neredeyse başka ülkelerde bulunan Hizoli’lerle iletişime geçtim. İran’dan bazı Hizollu arkadaşların ziyareti de oldu, burada görüştük. Sırada Şam Hizolları var ve Avrupa’dan gelecekler. Rojava da yaşayan Dirbesiye ve Kobanili Hizollar görüştüm. Gidemediğim yerlere de Telefon, Sosyal medya ağlarıyla ulaşmaya çalıştım.

ÇALIŞMANIN METODU

Çalışmanızda nasıl bir metod uyguluyorsunuz?

‘Hizoli aşireti Selahaddin Eyubi nedeniyle bazı Arap kaynaklarından da yer almakta’

Bu çalışmada Osmanlı arşivlerinden ve Safavi arşivlerinden belgelerle çalışmalarımı sürdürüyorum. Birde sözlü gelenekleri de kullanıyorum. Hizoli aşireti Selahaddin Eyubi nedeniyle bazı Arap kaynaklarından da yer almaktadır. Bunların bir kısmını çevirtirdim. Çalışmamda yaşam ve kültür içeriklerine fazla giremiyorum daha çok soy ve nerede yaşadıkları ve siyasi tarih üzerinden bir kayıt tutuyorum.

ÇALIŞMADA ÖNE ÇIKAN BULGULAR

Aşiretler üzerine çalışırken size ilginç gelen bulgular olmadı mı?

‘Hem Safevi ve Hem de Osmanlı belgeleri de bunları doğruluyordu’

Bu çalışmada beni şaşırtan şeyler oldu. Birçok ezberimiz bozuldu. Hizoli aşiretinin Osmanlı-Safevi arasında kritik bir aşiret olduğunu belgelerden öğrendim. Çaldıran Savaşı ile başlayan süreç, 1700’lere kadar devam etmiştir. Hem Safevi ve Hem de Osmanlı belgeleri de bunları doğruluyordu. Safevi taraftarı olan, Diyarbakır-Mardin bölgesindeki Hizoli ve Şexan aşiretlerin mücadeleleri dikkatimi çekti. 1577 de Elbistan’a kadar yayılan Sahte Şah İsmail isyanında Hizoli aşireti yine isyanın öncelerindendir. 1640-1650 yıllarda Celali isyanlarına öncülük etmiş yine Hizoli aşiretinde Çomar Bölükbaşı var. Her savaşta ben Hizoli kabilesindenim diyor.  Bu konu Evliya Çelebi seyahatnamesinde geniş bir şekilde yer alıyor. Hatta Evliye Çelebi Celalilere çapulcu derken, ondan, mertliğinden, cesaretinden övgüyle bahseder. Hatta o dönem Çomar’ı götürüp bir Osmanlı Valisine affettiriyor. Sonrasında Sivas’a gidiyor ve orada da zulmedenlere karşı geliyor. En son Van’da görülüyor ve orada suda boğdurularak öldürülüyor.

Hizoli aşiretinin büyük bir aşiret olduğu biliniyor ama nerelere kadar yayıldığı konusunda ne tür bilgiler edindiniz?

‘Hizoliler iki memleketlidir’

Hizoli aşiretinin bir kısmı son dönemlere kadar göçebe yaşamakta idiler. Bunlar Kışları Diyarbakır Karacadağ ile Rakka kadar giderlerdi. Yazları ise, Dersim, Bingöl, Erzurum, Kemah, Tercan, Varto yaylalarına çıkarlardı. Yanı iki memleketlidirler. Birde Karacadağ ile Fırat havzası bölgeleri arasında gidip gelmeler bulunmaktadır. Tabii Firat Havzası derken, Adıyaman Kahta’dan, Pötürge, Malatya İzolu, Baskil, Çermik Siverek ve Çüngüş ilçeleriyle daha yukarılarda Peri Havzasında birde Koçgiri bölgesinde Fırat doğmuş olduğu, Kuruçay, Refahiye ve Kemah civarlarında tarihi olarak bulunurlar. Bu gruplar sürekli hareket halinde olmuşlardı. Bir de Osmanlı devletiyle yaşamış olduğu sorunlar nedeniyle iki dönem Rakkaya sürgün edilmişlerdi. Biri 1616 ve 1719 yıllarında ancak Rakka dan durmayarak Erzurum ve Erzincan bağlı Tercan taraflarına firar etmişlerdir.

‘Alişer’in de Hizoli akbabalarımız olduğunu duyduğumda şaşırmıştım’

Aslında Koçgiri bölgesindeki Hizoli aşiretinin bu kadar fazla olduğunu bilmiyordum. Eskiden sadece, İbikanlardan bazı aileler Hizoli’li akrabalarıyla görüştüğü için biliyorduk. Bunlardan birisinin de Mala Elişan Begê Hizoli akrabalarıyla gidip geldiklerini sözlü olarak biliyorduk. Bu Mala Elişan Begê nin Koçgiri önderlerinden Alişan ve Haydar Beylerin aileleri olduğunu duyunca şok olmuştum. Ayrıca Alişer’in de Hizoli akbabalarımız olduğunu duyduğumda şaşırmıştım. Bir de bunların Hizolili akrabalarıyla ilişkilerini sürdürmeleri ve sürekli görüşmeleri şaşırtmıştı beni. Alişan ve Haydar Beylerin ailelerinden Zara’nın Kızılkale köyünden Mustafa Şenkaya Hizoli akbabalarına gidip gelen ve halen hayata olan birisidir. Tabii eskiden beri bunlar gidip gelmekte idiler.

‘İlginç gelen Hizolilerin birbirine olan tutkulukları’

Koçgiri deki İbikanların bize bu kadar yakın olduğunu öğrendiğimde çok şaşırdım. Gerçi ben okuduğum birçok kaynakta, Koçgiri’lerin birçok grubunun Hizoli aşiretinden olduğu yazılıydı. Bu çalışmada bu grupların Hizoliliklerini irdeliyorum. Herkes Hizoli aşireti nüfusunun en çok Malatya ve Urfa’da olduğunu bilir. Oysa en fazla nüfusun Diyarbakır ve Koçgiri olduğunu yaptığım araştırmada açığa çıktı. Özellikle Koçgiri beni şaşırdı. Zaten Diyarbakır Hizolilerini biliyordum. Diğer bir bölge ise, Elazığ Baskil’ın eskiden ve şimdi Hizoli aşireti için ne kadar önemli olduğunu bu çalışmada gördüm. İlginç gelen Hizolilerin birbirine olan tutkulukları, yanı Koçgiriden, Dersim’e oradan Diyarbakır, Urfa ve Malatya kadar sürekli birbirleriyle iletişim halinde olduklarını ve görüştüklerini öğrendiğimde çok şaşırdım. Böyle çalışmalar bazen aşiretlerin bazı kollarının artık başka aşiret adı altında görünmektedir.

HİZOLİ TARİHİNDE ÖNE ÇIKANLAR

‘Hizoli’lerin tarihi sürgün ve katliamlarla doludur’

Koçgiri ve Malatya Hizollu bölgeleri birçok grup adını bölgeden almıştır. Aslında bizim bildiğimiz soydan gelen aşiret değildir. Tabi bazı aşiretler adını bölge veya idari yapılardan alabilir. Malatya Hizollu’da farklı aşiret grupları yer isminden dolayı, Hizoli aşiretinden olduğu biliniyor. Koçgiri de 1847 de kurulan aşiret nahiyesi isminden dolayı birçok grup Koçgiri ismine dahil olmuştur. Koçgiri aslında eskiden Refahiye bağlı bir köy idi. Araştırmada akraba olup da birbirinden kopan bazı grupları da tespit ettik. Bazen bunu araştırırken geçmişte yaşanmış, Hizoli’lerin tarihinde sürgün, katliamlarla doludur. İnsanı çok üzen bir durumdur.

‘Koçgiri isyanlarındaki rolleri beni şaşırttı’

Hizoli aşiretinin Cumhuriyetin başlangıcında Zilan, Dersim, 1925 Hareketi(Şeyh Said) ve Koçgiri isyanlarındaki rolleri beni şaşırttı. Diğerlerini az da olsa biliyordum. Ancak Zilan katliamında Hizoli’leri görünce çok şaşırdım. Tabi Hizoli aşireti, Koçgiri’den, Erzurum, Bingöl, Erzincan, Dersim, Elazığ, Malatya, Diyarbakır, Muş Varto, Mardin, Urfa, Adıyaman, Kilis, Antep, Van, Batman, ile Suriye Rojava, Dirbesiye, Kobanı, Minbeç , Cerablus ve Efrin bölgelerinde ayrıca Suriye başkenti Şam ile, Ürdün  bağlı bazı kentlerde bulunmaktadır. Bazı grupları, Ağrı, Iğdır civarlarında bulunmaktadır. İran Horasan bölgesinde özellikle Bojnurd, Qoçan, Similxan, Mane Similxan, Esferayn kentlerine kadar yayılmışlardır.

ÇALIŞMANIN SONUÇLARI

Hizol aşiretinde mezhepler üzerine ne gibi sonuçlara ulaştınız?

‘Hizol aşiretinde hem Hanefilik hem de Alevilik var ‘

Hizol aşiretinde hem Hanefilik hem de Alevilik var. Bugüne kadarki belgeler ışığında şöyle bir değerlendirmede bulunabilirim. Safevi taraftarı olan Hizollarda Alevilik kökeni var. İnanç boyunda bugün Sünni olan Hizollara baktığımızda Malatya Fırat havzası ve Diyarbakır Siverek arasındaki bölgelere baktığımızda geçmişte Aleviliğin olduğunu görüyoruz. Muhtemeledir ki buradaki Aleviler sonradan Sünniliğe dönmüştür. Bunu sözlü geleneğimiz de destekliyor. Çünkü sözlü geleneğimizde Sünni olan Hizollar eskiden Alevi olduklarını da aktarıyorlar. Sünnileştikleri halde Alevi olduklarını biliyorlar. Bizde de böyleydi, hatta Alevi olduğumuz için kendimizi Dersim kökenli zannediyorduk. Araştırmalar yapınca, Alevilik doğru ama Diyarbakır ve Mardin arasında gözüküyor.

‘Hizollar Mervani devletinin kuruluşunda yer alan bir aşirettir’

Hizoli aşiretinin 1500’lerin başında Diyarbakır-Mardin arasında Osmanlı’nın tahrir defterleri de doğruluyor.  Şerefnameye göre 900’li yıllarda kurulan Mervani devletinde Hizoli aşireti, Diyarbakır Civarında gözükmekteler. Hizollar Mervani devletinin kuruluşunda yer alan bir aşirettir. Hizollar Kürtçenin Kurmançi lehçesini kullanıyorlar. Türkiye, Iran, Suriye ve Ürdün’de Kürtçenin Kurmanci lehçesini konuşuyorlar. Dimili(Zaza)’ların arasına yerleşmiş bazı gruplar Dımıli konuşmaktadır.

Hizolilerde lehçe birliği var mı?

‘500 yıldır on binlerce km uzakta bile Kurmanci’lerini korumaları ilginç’

Kürtçe’nın Kurmanci lehçesini konuşuyorlar. Şaşırtıcıdır Iran Horasan’dakilerin Kurmancisi halen bizimkilere benzemektedirler. Suriye ve Ürdündekiler Kurmancısı zaten bizimki ile aynıdır. İran Horasan Hizoli’lere ayrı bir parantez açmak gerektiğini düşünüyorum. 500 yıldır onbinlerce km uzakta bile Kurmanci’lerini korumaları ilginçtir. Bizimle iletişime geçmelerini şaşırtıcıdır. Birçok kişiyle görüşüyorum. Bazen aileler bazında sosyal medya üzerinde görüntülü konuşuyoruz. Aileleriyle beraber bizleri çok merak etmektedirler. Birde 4 Ülkede yaşayan Hizoli’lerin Kürtçenin Kurmanci lehçesini konuşmaları çok önemli, iletişim kuruyoruz. Horasan’lar Türkiye’dekileri merak edip, bazen Newroz gibi etkinliklerde saz çaldıklarında bile selamlar gönderiyorlar. Ben Arapça ve Farsça bilmiyorum. Zaten Suriye, Ürdün ve Iran Horasan Hizoli’leriyle Kürtçe üzerinde anlaşıyoruz ve iletişim kuruyoruz.

Özel Haber: Ali Abbas Yılmaz

Etiketler: Diyarbakır KaracadağHizoli AşiretiHizoli aşireti nerelerde varHizolilerSuphi İzol
Sonraki haber
Madımak katliamı hükümlüsüne af geldi

Madımak katliamı hükümlüsüne af geldi

Yorumlar 1

  1. Hizol says:
    1 sene önce

    Hİzolluyuz zazayiz

    Cevapla

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

En Son Haberler

Zulüm ve iftiralar– 3

yazar mehmet kabadayı
18 Eylül 2023
0

“İftira kılıçtan daha zalim bir silahtır, çünkü iftiranın açtığı yaralar hiçbir zaman kapanmaz.” Henry FİELDİNG Osmanlı döneminde verilen fetvalar, çıkartılan...

Daha fazla

Zulüm ve iftiralar-2

mehmet-kabadayi-yazar
4 Eylül 2023
0

“Bir köle olarak yaşamaktansa bir özgürlük savaşçısı olarak ölmek daha iyidir!” Yılmaz GÜNEY Osmanlı Devleti’nin merkezi yapılanmasında, bugünkü “Bakanlar Kurulu”...

Daha fazla

Topal Osman kimdir?

mehmet-kabadayi-yazar
30 Ağustos 2023
0

"Kendi kimliğini ötekinin varlığına göre konumlandırmak hastalıktır. Kimliğini yaşatman için sana bir düşman gerekiyorsa, senin kimliğin hastalıklıdır." Hrant DİNK Egemenlerin...

Daha fazla

Zulüm ve iftiralar-1

mehmet-kabadayi-yazar
29 Ağustos 2023
0

“Herkes duysun bilsin ki, varsın nefesim söylediklerim yüzünden kesilsin. Ben doğru bildiğimi söylemekten caymam!”   ÂŞIK İSMAİL MAŞUKİ Osmanlı döneminde Alevilerle...

Daha fazla

Haber kategorileri

  • Alevi Haberleri
  • Bilim
  • Dünya
  • Eğitim
  • Ekonomi
  • Gündem
  • Kadın
  • Köşe Yazıları
  • Kültür & Sanat
  • Manşet
  • Özel Haber
  • Politika
  • Sağlık
  • Spor
  • Teknoloji
  • Yaşam

Basın & Yayın Terimleri

  • Ajans
  • Aktüalite
  • Amors
  • Asparagas
  • Bülten
  • Demarkaj
  • Dezenformasyon
  • Distraksiyon
  • Enformasyon
  • Muhabir
  • Propaganda
  • Reyting
  • Sansasyon

En Son Haberler

  • Zulüm ve iftiralar– 3
  • Zulüm ve iftiralar-2
  • Topal Osman kimdir?
  • Zulüm ve iftiralar-1
  • KOÇGİRİ KATLİAMINA DAİR EBUBEKİR HAZIM TEPEYRAN’IN ANILARI

Biz kimiz

PİRYOL, Alevi haberlerini önceleyen güncel bir haber sitesidir. PİRYOL'un Alevileri öncelemesi diğer toplumsal kesimleri görmezden geldiği anlamına gelmez. Aksine, Aleviler başta olmak üzere tüm yok sayılan toplumsal kesimlerin sorunlarına duyarlıdır ve bunu yayın akışında titizlikle gözetir. PİRYOL, Pir Sultan Abdal'ın baş eğmez duruşunun yayın alanındaki günümüz temsilcilerinden biri olmanın azami çabasındadır.

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Çerezler
  • İletişim

© 2021 Piryol.com "Son dakika ve güncel haber"

Sonuç bulunamadı
Tüm Sonuçlar
  • Alevi Haberleri
  • Gündem
  • Ekonomi
  • Politika
  • Dünya
  • Eğitim
  • Kültür & Sanat
  • Sağlık
  • Kadın

© 2021 Piryol.com "Son dakika ve güncel haber"