Salı, Haziran 6, 2023
Sonuç bulunamadı
Tüm Sonuçlar
  • Alevi Haberleri
    aabk

    Turgut Öker: Alevi hareketi sokaktan uzaklaştı

    aabk

    AABK 7. Olağan Genel Kurulu Sonuç Bildirgesi açıklandı

    alevi turgut öker

    AABK Kurucu Başkanı Öker: Alevi dünyasına Türkçü-İslamcı anlayışı egemen kılma operasyonu

    Gülsün Karababa’nın ismi Madımak Oteli’ndeki anıttan kaldırıldı

    Gülsün Karababa’nın ismi Madımak Oteli’ndeki anıttan kaldırıldı

    celal fırat

    “Cemevleri Kızılbaş Alevilerin ibadethanesidir”

    alevi paket

    ‘Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı’nın görev ve yetkileri açıklandı

    alevi kurumlar

    Alevi kurumlarından Erdoğan’a: Aleviler vardır, Alevilik haktır

    alevi

    Alevi gazeteci Demir’den İzzettin Doğan’a sert eleştiriler

    sivas anması

    Sivas Katliamı 29’uncu yılında anılıyor

  • Gündem
    Madımak Müzesi’nin olduğu binada yangın

    Madımak Müzesi’nin olduğu binada yangın

    Mersin’de Aşık Mahzuni Şerif anması

    Mersin’de Aşık Mahzuni Şerif anması

    dersim

    Dersim’de çevre mitingi: Değerlerimizin yok edilmesine izin vermeyeceğiz

    Türkiye Yazarlar Sendikası açıklama

    Türkiye Yazarlar Sendikası’ndan Aksu ve Kabaş için açıklama

    Sezen Aksu’ya Zazaca destek: Seydwan

    Sezen Aksu’ya Zazaca destek: Seydwan

    diyarbakır kasaplar odası

    Diyarbakır Kasaplar Odası Başkanı Hacı Atlı güven tazeledi

    diyarbakır barosu

    Diyarbakır Barosu’ndan Sezen Aksu açıklaması

    diyarbakir-barosu-gulistan-doku-ziyaret-dersim

    Diyarbakır Barosu’ndan Gülistan Doku’nun ailesine destek ziyareti

    askon cevdet nasıranlı

    Cevdet Nasıranlı: ASKON topluma karşı inandırıcılığını yitirdi

  • Ekonomi

    Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi yıllık yüzde 36,20 arttı

    diyarbakır bes

    Diyarbakır’da kamu emekçileri bodro yaktı

    konut tüik

    2021 yılında 1 milyon 491 bin 856 konut satıldı

    gübre ziraat odaları

    “Gübre fiyatlarına dur denilmeli”

    işsizlik tüik

    TÜİK: Kasım ayında işsizlik yüzde 11,2

    2021 yılında yatırımcılara en çok dolar kazandırdı

    memur emekli zam

    Memur ve emekli zammı yüzde 30,95’e çıkarılıyor

    tarım tüik

    Aralık 2021 Tüketici Fiyat Endeksi açıklandı

    Yeni elektrik zamları kapıda

    Elektrik fiyatlarına yeni zam

  • Politika
    diyarbakır deva partisi

    Diyarbakır DEVA Partisi’nden “Devlet Bahçeli Hatıra Ormanı” ismine veto

    tip diyarbakır

    TİP Diyarbakır İl Başkanına saldırı kınandı

    ihracat

    2021 yılında toplam ihracat 225 milyar 368 milyon dolar

    kkp

    Kürdistan Komünist Partisi’nden yeni yıl mesajı

    hdp yeni yıl mesajı

    HDP Eş Genel Başkanlarından yeni yıl mesajı

    hak par

    HAK PAR Genel Başkanı Epözdemir’den yeni yıl mesajı

    türk lirası

    Erdoğan: Türk Lirası ile hareket edeceğiz

    erdoğan

    Erdoğan’dan TÜSİAD’a: Cinsinizi de, cibilliyetinizi de iyi biliyoruz

    roman meclis

    Romanların sorunları meclis gündeminde

  • Dünya
    Azerbaycan’da Asgari Ücret: 441 Dolar

    Azerbaycan’da Asgari Ücret: 441 Dolar

    celal fırat adfe

    Alevi Dernekleri Federasyonu elektrik faturası ödemememe kararı aldı

    Burkina Faso

    Burkina Faso’da darbe

    işsizlik tüik

    TÜİK işsizlik azaldı dedi, inanırsanız

    ali kenanoğlu

    Cemevlerinin ibadethane statüsü tanınsın

    almanya seçimleri

    Almanya seçimlerinde sandıktan koalisyon çıktı

    yumurta zam

    Yumurta yüzde 50 zamlandı

    pencsir

    Taliban Pençşir’de sert kayaya tosladı

    DSÖ, yeni Kovid-19 dalgası uyarısı yaptı

  • Eğitim
    diyarbakır eğitim kar tatili

    Türkiye’de 21 ilde eğitime 1 günlük ara

    kuran kursu diyanet

    Diyanet ‘zorunlu Kur’an kursu’ planına açıklık getirdi

    Ovacık’ta birçok okul tadilata alındı

    Ovacık’ta birçok okul tadilata alındı

    egitim sistemi

    ADFE: Eğitim sisteminde laiklik hakim kılınmalı

    TÜİK: Gazete, dergi sayısında azalma

    TÜİK: Gazete, dergi sayısında azalma

    Milli Eğitim: Yetki ve sorumluluk alanımız dışında

    Milli Eğitim: Yetki ve sorumluluk alanımız dışında

    Diyarbakır’da 200 bin öğrenci EBA ’ya erişemedi

    Diyarbakır’da 200 bin öğrenci EBA ’ya erişemedi

    Covid-19 eğitimi vurdu

    Covid-19 eğitimi vurdu

  • Kültür & Sanat
    Hint Düğün Dekorasyonu, Dünya Kültürüne Damga Vuruyor!

    Hint Düğün Dekorasyonu, Dünya Kültürüne Damga Vuruyor!

    fatma girik vefat

    Fatma Girik yaşamını yitirdi

    hayrullah-acar

    Hayrullah Acar: Fildişi kulelerde oturanlara değil halk için akademi

    göbeklitepe

    Göbeklitepe her mevsim ilgi odağı

    şeyhmus diken

    Şeyhmus Diken: Yazdığınız her kelimede vicdanınız konuşur

    masum süer nemrut

    Fotoğrafçı Masum Süer’in Nemrut fotoğrafı yılın tarih fotoğrafçıları arasında

    tekin çifçi

    Tekin Çifçi: Yazarın kalemindeki mürekkep beyaz kâğıda özgürce akmalı

    kerem serhatlı araştırmacı

    Kerem Serhatlı: Serhildana Şêx Seîd

    demirtaş şener özmen güncel sanat kürtçe

    “Demirtaş Kürt olduğu için yatıyor ama Türkçe yazıyor”

  • Sağlık
    amed sağlık platformu

    Amed Sağlık Platformu: Sağlıkta şiddete hayır!

    kemal bülbül covid-19

    Kemal Bülbül Covid-19’a yakalandı

    hekimler ttb

    Hekimler 8 Şubat’ta greve gidiyor

    ttb şebnem korur fincancı

    TTB: 10 yılda yurt dışına giden hekim sayısı 1405’e çıktı

    Covid-19

    Covid-19 Türkiye: 179 can kaybı

    covid-19

    Covid-19 Türkiye: 192 can kaybı

    sağlık Diyarbakır çocuk semt polikliniği

    Çocuk polikliniğinin kapatılması, corona virüsün etkinliğini azaltır mı?

    covid-19

    Covid-19 Türkiye: 203 can kaybı

    covid-19

    Covid-19 Türkiye: 30 bin 201 yeni vaka 188 can kaybı

  • Kadın
    tip kadınlar açıklama

    TİP’li kadınlar: Susmuyoruz, korkmuyoruz, itaat etmiyoruz!

    gülistan doku nerede

    Gülistan Doku nerede?

    Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Haziran raporu

    Bir günde 2 kadın cinayeti, 2 kadın da ağır yaralı

    diyarbakır şiddetle mücadele ağı raporu

    Diyarbakır’da bir yılda 11 kadın cinayeti

    kadın şiddet mücadele 25 kasım

    “Sadece 25 Kasım’larda değil her gün isyan ediyoruz”

    alevi kadın ana

    Alevi inancında kadın erkek eşittir

    Diyarbakır’ın tek kadın muhtarı: Dilek Demir

    Diyarbakır’ın tek kadın muhtarı: Dilek Demir

    Ayşe Tayurak için Silvan’da yürüyüş

    Ayşe Tayurak için Silvan’da yürüyüş

    Silvan’da kadın cinayeti iddiası

    Silvan’da kadın cinayeti iddiası

  • Alevi Haberleri
    aabk

    Turgut Öker: Alevi hareketi sokaktan uzaklaştı

    aabk

    AABK 7. Olağan Genel Kurulu Sonuç Bildirgesi açıklandı

    alevi turgut öker

    AABK Kurucu Başkanı Öker: Alevi dünyasına Türkçü-İslamcı anlayışı egemen kılma operasyonu

    Gülsün Karababa’nın ismi Madımak Oteli’ndeki anıttan kaldırıldı

    Gülsün Karababa’nın ismi Madımak Oteli’ndeki anıttan kaldırıldı

    celal fırat

    “Cemevleri Kızılbaş Alevilerin ibadethanesidir”

    alevi paket

    ‘Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı’nın görev ve yetkileri açıklandı

    alevi kurumlar

    Alevi kurumlarından Erdoğan’a: Aleviler vardır, Alevilik haktır

    alevi

    Alevi gazeteci Demir’den İzzettin Doğan’a sert eleştiriler

    sivas anması

    Sivas Katliamı 29’uncu yılında anılıyor

  • Gündem
    Madımak Müzesi’nin olduğu binada yangın

    Madımak Müzesi’nin olduğu binada yangın

    Mersin’de Aşık Mahzuni Şerif anması

    Mersin’de Aşık Mahzuni Şerif anması

    dersim

    Dersim’de çevre mitingi: Değerlerimizin yok edilmesine izin vermeyeceğiz

    Türkiye Yazarlar Sendikası açıklama

    Türkiye Yazarlar Sendikası’ndan Aksu ve Kabaş için açıklama

    Sezen Aksu’ya Zazaca destek: Seydwan

    Sezen Aksu’ya Zazaca destek: Seydwan

    diyarbakır kasaplar odası

    Diyarbakır Kasaplar Odası Başkanı Hacı Atlı güven tazeledi

    diyarbakır barosu

    Diyarbakır Barosu’ndan Sezen Aksu açıklaması

    diyarbakir-barosu-gulistan-doku-ziyaret-dersim

    Diyarbakır Barosu’ndan Gülistan Doku’nun ailesine destek ziyareti

    askon cevdet nasıranlı

    Cevdet Nasıranlı: ASKON topluma karşı inandırıcılığını yitirdi

  • Ekonomi

    Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi yıllık yüzde 36,20 arttı

    diyarbakır bes

    Diyarbakır’da kamu emekçileri bodro yaktı

    konut tüik

    2021 yılında 1 milyon 491 bin 856 konut satıldı

    gübre ziraat odaları

    “Gübre fiyatlarına dur denilmeli”

    işsizlik tüik

    TÜİK: Kasım ayında işsizlik yüzde 11,2

    2021 yılında yatırımcılara en çok dolar kazandırdı

    memur emekli zam

    Memur ve emekli zammı yüzde 30,95’e çıkarılıyor

    tarım tüik

    Aralık 2021 Tüketici Fiyat Endeksi açıklandı

    Yeni elektrik zamları kapıda

    Elektrik fiyatlarına yeni zam

  • Politika
    diyarbakır deva partisi

    Diyarbakır DEVA Partisi’nden “Devlet Bahçeli Hatıra Ormanı” ismine veto

    tip diyarbakır

    TİP Diyarbakır İl Başkanına saldırı kınandı

    ihracat

    2021 yılında toplam ihracat 225 milyar 368 milyon dolar

    kkp

    Kürdistan Komünist Partisi’nden yeni yıl mesajı

    hdp yeni yıl mesajı

    HDP Eş Genel Başkanlarından yeni yıl mesajı

    hak par

    HAK PAR Genel Başkanı Epözdemir’den yeni yıl mesajı

    türk lirası

    Erdoğan: Türk Lirası ile hareket edeceğiz

    erdoğan

    Erdoğan’dan TÜSİAD’a: Cinsinizi de, cibilliyetinizi de iyi biliyoruz

    roman meclis

    Romanların sorunları meclis gündeminde

  • Dünya
    Azerbaycan’da Asgari Ücret: 441 Dolar

    Azerbaycan’da Asgari Ücret: 441 Dolar

    celal fırat adfe

    Alevi Dernekleri Federasyonu elektrik faturası ödemememe kararı aldı

    Burkina Faso

    Burkina Faso’da darbe

    işsizlik tüik

    TÜİK işsizlik azaldı dedi, inanırsanız

    ali kenanoğlu

    Cemevlerinin ibadethane statüsü tanınsın

    almanya seçimleri

    Almanya seçimlerinde sandıktan koalisyon çıktı

    yumurta zam

    Yumurta yüzde 50 zamlandı

    pencsir

    Taliban Pençşir’de sert kayaya tosladı

    DSÖ, yeni Kovid-19 dalgası uyarısı yaptı

  • Eğitim
    diyarbakır eğitim kar tatili

    Türkiye’de 21 ilde eğitime 1 günlük ara

    kuran kursu diyanet

    Diyanet ‘zorunlu Kur’an kursu’ planına açıklık getirdi

    Ovacık’ta birçok okul tadilata alındı

    Ovacık’ta birçok okul tadilata alındı

    egitim sistemi

    ADFE: Eğitim sisteminde laiklik hakim kılınmalı

    TÜİK: Gazete, dergi sayısında azalma

    TÜİK: Gazete, dergi sayısında azalma

    Milli Eğitim: Yetki ve sorumluluk alanımız dışında

    Milli Eğitim: Yetki ve sorumluluk alanımız dışında

    Diyarbakır’da 200 bin öğrenci EBA ’ya erişemedi

    Diyarbakır’da 200 bin öğrenci EBA ’ya erişemedi

    Covid-19 eğitimi vurdu

    Covid-19 eğitimi vurdu

  • Kültür & Sanat
    Hint Düğün Dekorasyonu, Dünya Kültürüne Damga Vuruyor!

    Hint Düğün Dekorasyonu, Dünya Kültürüne Damga Vuruyor!

    fatma girik vefat

    Fatma Girik yaşamını yitirdi

    hayrullah-acar

    Hayrullah Acar: Fildişi kulelerde oturanlara değil halk için akademi

    göbeklitepe

    Göbeklitepe her mevsim ilgi odağı

    şeyhmus diken

    Şeyhmus Diken: Yazdığınız her kelimede vicdanınız konuşur

    masum süer nemrut

    Fotoğrafçı Masum Süer’in Nemrut fotoğrafı yılın tarih fotoğrafçıları arasında

    tekin çifçi

    Tekin Çifçi: Yazarın kalemindeki mürekkep beyaz kâğıda özgürce akmalı

    kerem serhatlı araştırmacı

    Kerem Serhatlı: Serhildana Şêx Seîd

    demirtaş şener özmen güncel sanat kürtçe

    “Demirtaş Kürt olduğu için yatıyor ama Türkçe yazıyor”

  • Sağlık
    amed sağlık platformu

    Amed Sağlık Platformu: Sağlıkta şiddete hayır!

    kemal bülbül covid-19

    Kemal Bülbül Covid-19’a yakalandı

    hekimler ttb

    Hekimler 8 Şubat’ta greve gidiyor

    ttb şebnem korur fincancı

    TTB: 10 yılda yurt dışına giden hekim sayısı 1405’e çıktı

    Covid-19

    Covid-19 Türkiye: 179 can kaybı

    covid-19

    Covid-19 Türkiye: 192 can kaybı

    sağlık Diyarbakır çocuk semt polikliniği

    Çocuk polikliniğinin kapatılması, corona virüsün etkinliğini azaltır mı?

    covid-19

    Covid-19 Türkiye: 203 can kaybı

    covid-19

    Covid-19 Türkiye: 30 bin 201 yeni vaka 188 can kaybı

  • Kadın
    tip kadınlar açıklama

    TİP’li kadınlar: Susmuyoruz, korkmuyoruz, itaat etmiyoruz!

    gülistan doku nerede

    Gülistan Doku nerede?

    Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Haziran raporu

    Bir günde 2 kadın cinayeti, 2 kadın da ağır yaralı

    diyarbakır şiddetle mücadele ağı raporu

    Diyarbakır’da bir yılda 11 kadın cinayeti

    kadın şiddet mücadele 25 kasım

    “Sadece 25 Kasım’larda değil her gün isyan ediyoruz”

    alevi kadın ana

    Alevi inancında kadın erkek eşittir

    Diyarbakır’ın tek kadın muhtarı: Dilek Demir

    Diyarbakır’ın tek kadın muhtarı: Dilek Demir

    Ayşe Tayurak için Silvan’da yürüyüş

    Ayşe Tayurak için Silvan’da yürüyüş

    Silvan’da kadın cinayeti iddiası

    Silvan’da kadın cinayeti iddiası

Sonuç bulunamadı
Tüm Sonuçlar
Piryol.com
Sonuç bulunamadı
Tüm Sonuçlar

1937-1938 Dersim soykırımı

Mehmet Kabadayı Mehmet Kabadayı
30 Nisan 2022
Köşe Yazıları
0
0
Paylaşım
425
Gösterim
Facebook'ta paylaşTwitter'da paylaş

Ta başından itibaren Kemalist kadrolar; varlıklarını teklik (tek dil, tek inanç, tek din)  anlayışı üzerine inşa ederler. 1923 sonrası yapılan 1924 Anayasa’sında “Türk-İslam” sentezine dayanan tekçilik vurgusu yapılır. Oysa bu ülkede çeşitli etnik, din, inanç ve kültürel farklılıklar vardır, bu farklılıkların hepsi inkâr edilir ve yok sayılır.

Kemalist devlet, 1924 yılından başlayarak tek ulus yaratmak ve toplumu değiştirip dönüştürmek için tüm olanaklarını kullanırken, “çıbanbaşı” olarak gördüğü Dersim’e “neşter” vurmayı planlar ve bir yandan da Dersim’e son darbeyi vurmak için Dersim içlerine kadar gönderdikleri yetkililere raporlar hazırlatırlar. 4 Haziran 1934 tarihinde Türkiye’yi üç bölgeye ayıran 2510 Sayılı İskân Kanunu çıkarılır. 14 Haziran 1934 tarihinde yürürlüğe giren bir kanunla yani bu yasayla birlikte Türk olmayan azınlıklara yönelik toplu ve zorunlu yeniden yerleştirme yoluyla yeni bir asimilasyon politikası yürürlüğe girmiş olur.

25 Aralık 1935 tarihinde bir nevi sıkıyönetim kanunu olan 2884 Sayılı Tunceli İlinin İdaresi Hakkındaki Kanun çıkarılır. Ve bu kanunla, tekçi-inkârcı ve asimilasyoncu yapısına uygun tarzda Kürtçe Gümüş Kapı anlamındaki Dersim adı Tunceli (‘Tunç- Eli’) olarak değiştirilir.  Bu kanunun hazırlanırken, dönemin İçişleri bakanı Şükrü Kaya, “Yavuz’un gazabı Dersim’in içlerine girebilseydi, bugün Dersim’i başka bir yol üzerinde görürdük,” diyerek, kin ve nefretini açık bir şekilde ortaya koyar… 04 Ocak 1936 tarihinde Dersim’in adı Tunceli olur ve bu kanun ile Dersim üzerine yapılacak olan askeri harekâtın hazırlıkları birer program halinde devreye sokulur.

Birer program halinde devreye sokulan askeri harekâtın planları dâhilinde, Umumi Genel Müfettişlik bölgesi kapsamında bulunan Elazığ, Tunceli (Dersim), Erzincan ve Bingöl’ü içeren Elazığ merkezli Dördüncü Genel Valilik kurulur. Dördüncü Genel Müfettişlik bölgesi olarak ilan edilen bölgeye Koçgiri kasabı Sakallı Nurettin’in damadı, General Abdullah Alpdoğan, Genel Vali olarak atanır. (Çok partili rejime geçişin ardından, 1950 yılında iktidara gelen Demokrat Parti (DP) döneminde Umum Müfettişlikler lağvedilir! DP Diyarbakır Milletvekili Faik Bucak, Umum Müfettişlikler için; “bu memleketin tarihinde kara bir lekedir ve siyasi tarihimizde iğrenç ve korkunç kanlı sahifeler ilave etmekten başka bir vazife görmemiştir” der.) Dersim’in kimi yerleşimlerine, Karaoğlan, Sin, Haydaran ve Pah gibi stratejik merkezler bucak yapılır. Bu bucaklarda karakol (kışla) yapımına, yol yapımına ve de okul yapımına başlanır. Kemalist devlet, böylelikle 1930’lu yılların ortasında Dersim’e “medeniyet getiriyorum” diyerek girmiş olur.

Bütün bunlara paralel olarak Elazığ’da da bir İstiklal Mahkemesi kurulur. Genel Vali General Abdullah Alpdoğan, 1936 yılı ortalarında Dersim’de silah toplamakla işe koyulur, adli kayıtlara geçen 3.700 kişiden silahlarını teslim etmeleri istenir, bunlardan 2.000’i silahlarını teslim eder ancak Genel Vali Alpdoğan bütün bunlarla da yetinmez, tedbirleri artırır da arttır. Dersim halkı üzerinde baskı üzerine baskı uygular. Sonunda Dersim bir açık hava hapishanesine döner. Reisicumhur Mustafa Kemal Atatürk’te 1 Kasım 1936 yılında TBMM’nin açılış konuşmasında Derim için şunları söyler: “Dâhili işlerimizden en mühim bir safha varsa o da Dersim meselesidir. Dâhilde bulunan işbu yarayı, bu korkunç çıbanı, ortadan temizleyip koparmak ve kökünden kesmek işi her ne pahasına olursa olsun yapılmalı ve bu hususta en acil kararların alınması için hükümete tam ve geniş salâhiyetler verilmelidir.” Evet, Dersim soykırımında Atatürk’ün haberi yoktu, hastaydı diyenler bu satırları tekrar tekrar iyi okumalılar.

1925’lerin ikinci yarısından itibaren planlanarak, hazırlıklar yapılarak 04 Mayıs 1937’ye gelinmiştir. M. Kemal Atatürk, 04 Mayıs 1937 tarihinde Bakanlar Kurulunu toplar ve Bakanlar Kurulu kararıyla Dersim soykırımını başlatma kararı alır! 04 Mayıs 1937 tarihli bu kanun; Dersim’de tenkil, tedip ve tehcire olanak vermek ve Dersim üzerine askeri harekât düzenlemek için çıkarılır. M. Kemal Atatürk, Bu kararın devamında en iyi eğitimli ve donanımlı Muhafız Alayının usta erlerini ve subaylarını Elazığ’a gönderirken, manevi kızı pilot Sabiha Gökçen’in de beline kendi tabancasını bizzat taktıktan sonra Dersim’i bombardımana gönderir. Dersim’in çevresi on binlerce asker tarafından kuşatılır ve Dersim’e giriş ve çıkışlar yasaklanır.

1937 yılının Mayıs ayından itibaren Dersim üzerine karadan ve havadan yoğun bir şekilde saldırı başlatılır. Devletin orantısız gücü karşısında Dersim halkı çok kayıp verir. Seyid Rıza, barış görüşmeleri için Erzincan’a giderken 10 Eylül 1937 tarihinde Muti Köprüsünde tuzağa düşürülerek askerler tarafından yakalanır ve Elazığ’a götürülür. Elazığ’da kurulan sözde bir mahkeme ile (İhsan Sabri Çağlayangil’in hatıratında anlattıklarına göre bir Pazar günü 75 yaşın üzerinde olan Seyid Rıza’nın yaşı küçültülür, henüz 18 yaşında olmayan oğlu Resik Hüseyin’in yaşı da büyütülür.) tercümana gerek görmeden, yargılananların anlamadığı dil ile karar verilip Seyid Rıza ve 6 yoldaşı 15 Kasım 1937 günü idam edilirler. Ordu, idamlar sonrasında 1937 kışında geri çekilir. Ancak 1938 baharında tekrar saldırıya geçer ve saldırı tüm şiddetiyle devam eder…

1921 yılında Koçgiri’de katliam yapan Sakallı Nurettin Paşa’nın damadı Genel Vali, General Abdullah Alpdoğan korkunç bir şiddetle Dersim’de soykırım yapar. Dokunulmazlığı olan, istediğini asan ve kesen Alpdoğan, 1938’de devletle işbirliği içinde olan Dersim aşiretlerini de tenkil ve tehcire tabi tutar. Tehcir edileceksiniz diye köylerinden toplananlara toplu katliam uygulanır. Mağaralara sığınan yaşlılar, kadınlar ve çocuklar zehirli gaz ile katledilir ve yüzlerce Dersim’li kız çocuğu batı ilerine götürülür. “Neticeyi söylüyorum. Mağaralara iltica etmişlerdi. Ordu zehirli gaz kullandı. Mağaraların kapısının içinden bunları fare gibi zehirledi. Yediden yetmişe o Dersim Kürtlerini kestiler. Kanlı bir harekât oldu. Dersim davası da böylece bitti. Hükümet otoritesi de köye ve Dersim’e girdi. Dersim böyle bitti…” Bu sözler, İhsan Sabri Çağlayangil’in sözleridir!

İ. Sabri Çağlayangil, o dönemin devlet görevlisi ve emniyet amiri olarak Dersim soykırımına,  Seyid Rıza ve de yoldaşlarının idamına tanıklık biridir. Çağlayangil, sonraki dönemlerde Milletvekilliği, Dışişleri Bakanlığı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı da dâhil önemli görevler üstlenmiş biridir. Çağlayangil’in yukarıdaki sözleri, 1948 yılında Birleşmiş Milletlerin ortaya koyduğu Soykırım tanımıyla eksiksiz bir şekilde uyuşmaktadır. Dönemin (1937-1938) devlet yöneticileri kendilerine göre uydurdukları akıl almaz gerekçelerle ve Dersimlileri suçlu göstererek Dersim’de soykırım yapmışlardır…

Sözlü anlatımlarda 1937-1938’de Dersim’de 40 bin ile 50 bin arası insanın katledildiği söylenir. Dördüncü Umum Müfettişlik Gizli Raporuna göre; Dersim’de 13 bin 806 kişinin sivilin öldürüldüğü belirtilmektedir. 6 Ağustos 1938 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla da, 32 İl’e toplam 2907 aile, 14441 kişi sürgün edilmiş! Sürgün edilen bu 14441 kişi, “bir köye, bir hane” denk düşecek şekilde dağıtılır ve zorunlu ikamet ettirilir. Uygulanan bu sürgün yöntemiyle aileler birbirinden koparılır. Böylece Dersimli ailelerin kendi tarihlerini, dillerini, kültür ve inançlarını kısaca tüm değerlerini unutmaları sağlanarak asimilasyona uğramaları hedeflenir… Bütün bunlar inkâr edilemez bir gerçektir!

Dönemin devlet yetkililerinin 1937-1938 yıllarında Dersim’de soykırım yaptığı gerçeğini görmezlikten gelmek ve yok saymak soykırımı onaylamak anlamına gelir. Dersim soykırımını unutma unutturma!

EKLER:

dersim

Bütün gerçekler apaçık ortadayken, bir kesim Mustafa Kemal Atatürk’ü, bir kesim İsmet İnönü’yü bir kesim de Celal Bayar’ı sürekli olarak işin içinden sıyırma, temize çıkarma gayretleri sergilendi. Dönem tek parti dönemidir, M. Kemal Atatürk partinin (CHP) genel başkanıdır, aynı zamanda devlet başkanıdır yani Reisicumhurdur. İsmet İnönü 1937’nin, Celal Bayar ise 1938’in başbakanlarıdır! Bütün bu olup bitenden Reisicumhur’un ve her iki döneminin Başbakanlarının dâhilleri ve sorumlulukları olmadığını söylemek ve savunmak toplumu manipüle etmek değil de nedir?

seyit rıza

Seyid Rıza ve yoldaşları, 22. 10 1937 tarihinde, Elazığ’da kurulan olağandışı (düzmece) mahkeme salonundalar. Üçüncü sırada ayakta duran Ak Sakallı Kişi Pir Seyid Rıza! (Hasan Saltık-Kalan Müzik Arşivi) Dersim ileri gelenleri, bu düzmece mahkemede idam, müebbet hapis ve çeşitli hapis cezalarına çarptırılırlar. Bu düzmece mahkemeyle Dersim ileri gelenleri şahsında esas olarak Dersim Kızılbaş -(Rêya Heq-Hakk Yol-Alevilik) inancı cezalandırılmış olur.

dersim-tunceli

Cumhurbaşkanı M. Kemal Atatürk, 12 Haziran 1937’de Trabzon’da kendisine tahsis edilen köşkte (Trabzon Atatürk Köşkü), harita üzerinde Dersim’e yönelik olarak yapılması kararlaştırılan askeri harekâtın planlarını da yapmış. Haritanın üzerinde Dersim Soykırımı esnasındaki askeri taktikler Atatürk tarafından kurşun kalemle bizzat çizilmiş. Elazığ ve Erzincan’ın da kurşun kalemle işaretlendiği haritada, Tunceli’deki işaretleme ve çizimlerin yoğunlukta olduğu görülüyor.  Haritanın altında yer alan tabelada  “Dersim (Tunceli)’de zuhur eden isyanda askeri durumu gösteren taktik işaretler bizzat Atatürk tarafından çizilmiştir” yazmaktadır.

dersim-belge

Dersim’de ordunun yakıcı ve boğucu gaz kullandığına dair belge! Dersim Soykırımı döneminde Malatya Emniyet Müdürü olan İhsan Sabri Çağlayangil’in, Kemal Kılıçdaroğlu’yla yaptığı röportajda söylediklerini teyit ediyor. Bu belge Çağlayangil’in “Ordu zehirli gaz kullandı. Mağaraların kapısının içerisinden bunları fare gibi zehirledi” sözlerini (itiraflarını) desteklemektedir. Bu belgeyle Dersim soykırımında yakıcı ve boğucu gaz bombaları kullanıldığına dair ilk somut kanıtlar ortaya çıkmış oldu.

YARARLANILAN KAYNAKLAR:

1-https://alevinet12.com/yazarlar/mehmet-kabadayi/dersim-katliamina-giden-surec-ve-dersim-katliami-01/02/03/04/04/06//07 – yazı dizisi

2-https://www.bbc.com/turkce/haberler/2011/11/111123_dersim

3-https://m.bianet.org/kurdi/insan-haklari/118423-dersim-i-aldim-da-ediyom-ezber

4-Mehmet Kabadayı, Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi Kitle Katliamları, Vesta Yay, 2015.

Etiketler: Dersimmehmet kabadayı
Önceki haber

Doğa, kapitalizm ve insan

Sonraki haber

500’ü aşkın Alevi örgütünden ortak açılama

Sonraki haber
alevi

500’ü aşkın Alevi örgütünden ortak açılama

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

En Son Haberler

Çorum’da saldırı hazırlığı, katliam ve direnişin kronolojisi

yazar mehmet kabadayı
27 Mayıs 2023
0

“İtiraz etmeyen, karşı koymayan herkes suç ortağıdır." Stefan ZWEİG Türkiye’de Alevilere yönelik katliamlarla ilgili yazılar yazarken ve konuşurken, bu katliamların...

Daha fazla

Madımak Müzesi’nin olduğu binada yangın

Madımak Müzesi’nin olduğu binada yangın
23 Mayıs 2023
0

Sivas Katliamı’nda yaşamını yitiren 33 canın anısına yapılan Madımak Müzesi’nin olduğu binada çıkan yangın kısa sürede söndürüldü. Pir Sultan Abdal...

Daha fazla

Seçime katılım oranı ikinci turun sonucunu belirleyecek

ali abbas yılmaz
23 Mayıs 2023
0

Günlerdir Cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçimleri için kararı beklenen ATA İttifakı adayı Sinan Oğan, kararını açıkladı. Erdoğan’ı destekleyeceğini Oğan, okuduğu uzunca...

Daha fazla

Toplumsallık ve ahlak

yazar mehmet kabadayı
22 Mayıs 2023
0

“Değerlerinden kopmuş bir toplum geleceğini belirsizliğe mahkûm etmiş bir toplumdur!” DERVİŞ. Ortak amaçlar toplumsallığı oluşturur, toplumsallık olmadan insanlık olmaz. Toplumsuz...

Daha fazla

Haber kategorileri

  • Alevi Haberleri
  • Bilim
  • Dünya
  • Eğitim
  • Ekonomi
  • Gündem
  • Kadın
  • Köşe Yazıları
  • Kültür & Sanat
  • Manşet
  • Özel Haber
  • Politika
  • Sağlık
  • Spor
  • Teknoloji
  • Yaşam

Basın & Yayın Terimleri

  • Ajans
  • Aktüalite
  • Amors
  • Asparagas
  • Bülten
  • Demarkaj
  • Dezenformasyon
  • Distraksiyon
  • Enformasyon
  • Muhabir
  • Propaganda
  • Reyting
  • Sansasyon

En Son Haberler

  • Çorum’da saldırı hazırlığı, katliam ve direnişin kronolojisi
  • Madımak Müzesi’nin olduğu binada yangın
  • Seçime katılım oranı ikinci turun sonucunu belirleyecek
  • Toplumsallık ve ahlak
  • Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turu ve değişmeyen zihniyet

Biz kimiz

PİRYOL, Alevi haberlerini önceleyen güncel bir haber sitesidir. PİRYOL'un Alevileri öncelemesi diğer toplumsal kesimleri görmezden geldiği anlamına gelmez. Aksine, Aleviler başta olmak üzere tüm yok sayılan toplumsal kesimlerin sorunlarına duyarlıdır ve bunu yayın akışında titizlikle gözetir. PİRYOL, Pir Sultan Abdal'ın baş eğmez duruşunun yayın alanındaki günümüz temsilcilerinden biri olmanın azami çabasındadır.

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Çerezler
  • İletişim

© 2021 Piryol.com "Son dakika ve güncel haber"

Sonuç bulunamadı
Tüm Sonuçlar
  • Alevi Haberleri
  • Gündem
  • Ekonomi
  • Politika
  • Dünya
  • Eğitim
  • Kültür & Sanat
  • Sağlık
  • Kadın

© 2021 Piryol.com "Son dakika ve güncel haber"